Паян техника ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор, Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ газ промышленоҫӗн ӗҫченӗ, чӑвашлӑхшӑн укҫи-тенкине шеллемен Василий Васильевич Николаев пурӑннӑ пулсан 77 ҫул тултарнӑ пулӗччӗ. Шел, те 2007 ҫулта вӑл пирӗнтен уйрӑлчӗ. Ҫавах та унӑн ырӑ ӗҫне астӑвакансем ҫук мар. Паян кӑнтӑрла чӑваш хастарӗсем унӑн палӑкӗ патне чечексем хучӗҫ. Мероприятие Константин Василевич Иванов ячӗллӗ фонд ертӳҫи Иванов Виталий Петрович йӗркеленӗ.
Пухӑннисен йышӗнче Иванов Виталий Петрович профессор, «Сӑвар» чӑваш наци культурин фончӗн ҫыннисем, Чӑваш Ен художникӗсен пӗрлӗхӗн пайташӗсем — Юрий Ювенальевпа Владислав Николаев — тата ыттисем пулчӗҫ.
Николаев Василий Васильевич 1939 ҫулхи нарӑсӑн 11-мӗшӗнче Пушкӑрт Республикине кӗрекен Авӑркас районӗнчи Чӑваш Хурамалӗнче ҫуралнӑ. Ӗпхӳри нефть техника универститӗнче пӗлӳ пухнӑ. 1956–1976 ҫулсенче Салават хулинче ӗҫленӗ, 1976 ҫултанпа «Оренбурггазпром» ПО тӗп директорӗ вырӑнӗнче тӑрӑшнӑ. 2002 ҫулта канӑва тухнӑ хыҫҫӑн вӑхӑтне чӑваш халӑхӗн кун-ҫулне тӗпчес ӗҫе уйӑрнӑ. Вӑл пурӗ 85 ӑслӑлӑх ӗҫӗ ҫырнӑ, вӗсен шутне чӑвашсен историйӗпе культури пирки ҫырнӑ 11 монографи кӗрет.
25 ҫул каялла Чӑваш Совет Социализмла Республикин патшалӑх суверенитечӗ ҫинчен калакан Декларацине йышӑннӑ. Ку 1990 ҫулхи юпан 24-мӗшӗнче иртнӗ Аслӑ Канаш депутачӗсен пухӑвӗнче пулса иртнӗ.
Ҫак куна паллӑ туса паян чӑваш халӑхӗн хастарӗсем темиҫе вырӑна ҫитсе чечек хучӗҫ. Чи малтан Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши палӑкӗ умӗнче пухӑнчӗҫ. Чечек хурас умӗн темиҫе ҫын сӑмах тухса каларӗҫ. Вӗсен шутӗнче Николай Лукианов, Фёдор Мадуров, Тимӗр Тяпкин, Олег Цыпленков тата ыттисем пулчӗҫ. Вӑл вӑхӑтра ҫак декларацие йышӑнас ӗҫре самай вӑй хунисем те тухса сӑмах каларӗҫ. Фёдор Мадуров хӑйӗнпе пӗрле хатӗрлесе илсе килнӗ халӑх пухӑвӗн резолюцине вуласа пачӗ. Пухӑннӑ халӑх вара ӑна тӳрлетӳсем кӗртнӗ хыҫҫӑн йышӑнма килӗшрӗ. Вырӑнта тӳрех алӑ пусакансем те чылай пулчӗҫ.
Унтан чӑваш хастарӗсем тепӗр тӑватӑ вырӑна ҫитсе чечек хучӗҫ: Богдан Хмельницкий урамӗнче вырнаҫнӑ ҫӑвара, Ҫӗнтерӳ Паркӗнчи Ӗмӗр-ӗмӗр ҫунакан ҫулӑм патӗнче, Республика тӳремӗнчи Ленин палӑкӗ умӗнче тата ҫавӑнтах вырнаҫнӑ чӑваш ялавӗн флагштокӗ патӗнче.
Нарӑсӑн 11-мӗшӗнче историк, академик, Ӑремпурти «Газпром» уйрӑмӗн тӗп директорӗ пулнӑ Василий Николаев 75 ҫул тултарӗччӗ, шел те 7 ҫул каялла вӑл ҫӗре кӗчӗ. Ырӑ ӗҫӗсемшӗн ӑна хӑйӗн тӑван тӑрӑхӗнче кӑна мар, Шупашкарта та асрах тытаҫҫӗ. Ытларикун, нарӑсӑн 11-мӗшӗнче ун ячӗпе палӑк умӗнче Чӑваш наци конгресӗн Президиумӗн пайташӗсем митинг ирттерчӗҫ, чечек ҫыххисем хучӗҫ.
Ӑремпурти «Газпром» уйрӑмӗн тӗп директорӗ пулнӑ май Василий Васильевич чӑваш ачисене аслӑ пӗлӳ илме, чӑваш тӗпчевҫисене хӑйсен кӗнекисене кӑларма сахал мар пулӑшнӑ. Тӑван халӑхӑн кун-ҫулӗпе кӑсӑкланнӑ май 11 кӗнеке кӑларнӑ. Вӗсене халӑх чӑннипе те кӑсӑкланса вулать — вӑл чӑваш кун-ҫулӗн ыйтӑвӗсене хускатнӑ, Атӑлҫи Пӑлхар историне, пӑлхар-чӑваш чӗлхин этнокультура ҫыхӑнӑвӗсене тӗпченӗ.
Сӑмах май, ҫак кунсенче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче В.В. Николаева халалласа курав уҫӑлӗ (нарӑсӑн 14-мӗшӗ, 16:00), Чӑваш наци вулавӑшӗнче асӑну каҫӗ иртӗ (нарӑсӑн 19-мӗшӗ, 15:00).
Паян Шупашкарта, Митта Ваҫлейӗ 1931-1937, 1955-1957 ҫулсенче пурӑннӑ ҫурт умӗнчи асӑну хӑми умне чечексем хучӗҫ. Мероприятие Илле Иванов журналист ертсе пычӗ. Тухса калаҫакансен йышӗнче ҫавӑн пекех Надежда Григорьевна Иванова, Николай Аристархович Енилин, Николай Дмитриевич Ларионов, Анатолий Ильич Кипеч, Зоя Витальевна Васильева пулчӗҫ.
Пурӗ ҫирӗм ытла ҫын пухӑннӑччӗ — вӗсем асӑну хӑми ҫине чечек хучӗҫ, Митта Ваҫлейне тытса кайнӑ саманта асаилчӗҫ (мӑшӑрӗн асаилӗвне вуларӗҫ). 1937 ҫулта чӑваш поэтне тытса кайнӑ кун, вӑл раштавӑн 18-мӗшӗнче пулнӑ, паянхи пек йӗпе-сапа ҫанталӑк тӑнӑ.
Мероприяти ҫынсем ҫӳрекен ҫул ҫинчех иртнӗрен иртен-ҫӳрен хушшинче те кӑсӑкланакансем пулчӗҫ.
Чечек хуни пӗрлехи сӑн ҫапнипе вӗҫленчӗ.
Тӑван халӑхӑмӑр хушшинче анлӑ сарӑлнӑ ҫак каларӑша паян Пушкӑртстан Президенчӗ Рустэм Хамитов Чӑваша килсен пирӗн чӗлхепе каланӑ. Аса илтеретпӗр, паянпа ыран пирӗн патӑмӑрта пушкӑрт культурин кунӗсем иртеҫҫӗ.
Ҫавна официаллӑ майпа уҫма Пушкӑртстанран сумлӑ делегаци килсе ҫитнӗ. Мероприятие паян Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче уҫнӑ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ. Хӑнасене чӑваш, вырӑс тата пушкӑрт халӑх тумӗсене тӑхӑннӑ хӗрсемпе каччӑсем ҫӑкӑр-тӑварпа, чак-чакпа тата кумыспа кӗтсе илнӗ.
Михаил Игнатьев пирӗн республикӑсен ҫыхӑнӑвӗ ҫирӗппине палӑртнӑ май пушкӑрт ҫӗрӗ пире чаплӑран та чаплӑ поэтсене — Константин Ивановпа Ухсай Якковне — парнеленине асӑнса хӑварнӑ.
Мероприятие официаллӑ майпа уҫиччен Михаил Игнатьевпа Рустэм Хамитов «Ҫӗнтерӳ» мемориал комплексӗнчи Ҫар мухтавӗн монуменчӗ патне чечек хунӑ.
Паян вилӗмсӗр «Нарспи» поэмӑн авторӗ ҫуралнӑранпа 123 ҫул ҫитрӗ. Республикӑн культура ӗҫченӗсем тата тулай чӑвашсем ҫак куна асра тытса Константин Иванов палӑкӗ умне чечек хунӑ.
Халӑх умӗнче республикӑн культура министерствин этноконфессиллӗ хутшӑнусен пайӗн пуҫлӑхӗ Михаил Краснов тухса калаҫнӑ. Юрий Артемьев профессор, критик шучӗпе Константин Иванов ҫак ҫӗр ҫине хӑй вӑхӑтӗнче ахальтен килмен. Унӑн хӑйне евӗр тивӗҫ пулнӑ. Чечек хума хутшӑннӑ СССР халӑх артистки Вера Кузьмина Чӑваш академи драма театрӗнче «Нарспие» тепӗр хут лартасса шанса пурӑнать-мӗн.
Савӑнӑҫлӑ пулӑма хутшӑнма Пушкӑртстанран Константин Ивановӑн Стерлӗри ентешӗсем те килсе ҫитнӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (23.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 753 - 755 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Мускав район сучӗ ЧАП пӗтермелли йышӑну тунӑ. | ||
Пулӑм хуш... |